Stadsblokken Meinerswijk: dankzij woningbouw méér natuur
Verslag van de presentatie van Roy Nijenhuis (KondorWessels Projecten) tijdens het KAN-webinar – door Anton Coops.
In een goed doordachte gebiedsontwikkeling kun je veel verschillende wensen en eisen combineren. Roy Nijenhuis van KondorWessels Projecten laat dit zien aan de hand van het plan voor Stadsblokken Meinerswijk, een groene enclave in de gemeente Arnhem. Aan de zuidoever van de Rijn worden wonen, waterberging, cultuur, recreatie en verbetering van de natuur op een organische manier met elkaar verbonden.
Als de gemeenteraad groen licht geeft tenminste. Die beslissing valt in november 2020. Nijenhuis is vrij optimistisch over de kansen, mede omdat er in de afgelopen jaren veel overleg is geweest met critici en tegenstanders. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een sterker concept. Sinds 1988 wordt er al nagedacht over de herontwikkeling van dit ruige, slecht toegankelijke gebied van 289 hectare. Het inmiddels failliete Phanos droomde een decennium geleden nog over een ‘Manhattan aan de Rijn’ op deze plek; een levensgroot contrast met de nieuwe plannen.
Hoog en droog
In 1993 en 1995 trad de Rijn ver buiten de oevers en overstroomde een groot deel van het gebied. Daarom werd het uitgangspunt van de gebiedsvisie voor Stadsblokken Meinerswijk: meer ruimte voor de rivier, gecombineerd met verbetering van de natuur en beperkte woningbouw. “De meest in het oog springende klimaatadaptieve maatregel is het graven van een nevengeul die ervoor zorgt dat de Rijn bij hoogwater 10 centimeter minder stijgt. Dat lijkt weinig”, zegt Nijenhuis, “maar het is het verschil tussen wél of geen overstroming. Samen met andere maatregelen die in de rest van Nederland zijn genomen moet dit situaties als in de jaren ’90 voorkomen. Deze maatregel wordt volledig gefinancierd vanuit het project, tot grote tevredenheid van Rijkswaterstaat.”
Natuurgebieden verbinden
“Een andere peiler van de gebiedsvisie is dat Meinerswijk onderdeel wordt van een natuurnetwerk dat de Veluwe op een robuuste manier verbindt met de Gelderse bossen. Dit zal leiden tot grotere populaties. Arnhem voegt met dit plan 126 hectare natuur toe aan de stad. Hiervan heeft 71 hectare nu nog een agrarische bestemming. De herbestemming naar natuur zorgt ook voor een sterke afname van de stikstofdepositie, en door bebossing van dit gebied wordt er bovendien meer CO2 opgenomen.”
Meer groen zorgt voor verkoeling
“Het gebied ligt tegen het stenige stadscentrum van Arnhem aan. In zijn huidige vorm laat het nog een kleine temperatuurstijging zien op bebouwde en verharde locaties, maar er verdwijnt per saldo meer beton en asfalt en er komt meer groen bij, waardoor er sprake is van een positieve groenbalans. Al met al zal het gebied op deze manier een koelende werking hebben midden in de stad.”
Woningbouw maakt het mogelijk
“Om dit plan, inclusief culturele en recreatieve functies, te kunnen betalen mogen wij 430 woningen bouwen op minder dan 1% van het gebied. We bouwen alleen op de nu bebouwde en verwaarloosde plekken, in alle sectoren van sociale huur tot vrije sector koopwoningen.”
“De natuur komt bij deze woningen letterlijk tot aan de gevel. Door de woningen op de juiste hoogte te positioneren is het mogelijk om door toevoeging van beplanting natuurlijke erfafscheidingen te maken. Hierdoor ontstaan er heel veel nieuwe leefplekken voor allerlei diersoorten. Daarnaast worden alle woningen natuurinclusief gebouwd. Het IVN heeft ons hierbij enorm geholpen.”
