De Omloop (Utrecht) en klimaatadaptatie - KAN bouwen

De Omloop (Utrecht) en klimaatadaptatie

De Omloop is een groen stedelijk project, een stadsblok met binnentuin. Het bestaat uit grondgebonden woningen en appartementen met een parkeergarage waaroverheen een binnentuin ligt. De Omloop ligt aan het Amsterdam­Rijnkanaal.

De Omloop is een ‘inclusieve’ buurt, met een divers woonprogramma ­ deels betaalbaar en deels luxe. De buitenzijde van het woonblok refereert aan de Art­Deco stijl in de Utrechts binnenstad. De binnenzijde is informeel met een maximale bewegingsruimte voor natuur en mens. Het resultaat is een binnenwereld vol groen met optimale ruimte voor natuur, dieren, planten en mensen.

Adviesbureau Merosch heeft drie groen-blauwe projecten van gebiedsontwikkelaar AM getoetst op klimaatadaptieve eisen uit het convenant Klimaatadaptief Bouwen van de provincie Zuid-Holland. De resultaten van het onderzoek zijn gebundeld in deze whitepaper. Het gaat om de projecten Wickevoort (Cruquius, Haarlemmermeer), De Omloop (Utrecht) en IMAGINE (Rotterdam). Zie ook deze inleiding.

Duurzaamheid is in alle aspecten van het plan opgenomen, met bijzondere aandacht voor circulariteit. De 10 woningen in een modulair houtbouwsysteem zijn hier de ultieme vertaling van. Met De Omloop wordt een groene oase toegevoegd aan het gebied Leeuwesteyn met een circulair karakter. Vandaar ook de naam De Omloop. Maar ook De Omloop als ommetje in de tuin, door de buurt en bijvoorbeeld de
‘gesloten’ waterkringloop in het plan.

De Omloop in cijfers
Oppervlakte: 5.670 m2
44 woningen in verschillende grootte
Parkeren op maaiveld aan de westzijde, binnentuin ligt hier overheen

Uitvraag door de gemeente
Voor de opvang van neerslag werd door de gemeente Utrecht 270 m3 aan waterbergingscapaciteit gevraagd.

Klimaatmaatregelen in het project
Het woonblok De Omloop bestaat uit een ring van geschakelde woningen met in het midden een grote gezamenlijke binnentuin. De waterberging vormde een belangrijke uitdaging in het ontwerp. In de binnentuin is een wadi geplaatst en een deel van de woningen is voorzien van hemelwaterberging op de daken. De bergingseis blijkt echter dermate hoog dat met deze maatregelen slechts de helft van het hemelwater opgevangen kan worden. Hieruit blijkt ook op kavelniveau de hoeveelheid op te vangen water een (te) ambitieuze eis.

Voor De Omloop is de convenantseis van 50 procent schaduw aan de hoge kant. In de binnentuin wordt door middel van bomen circa 30 procent schaduw gerealiseerd. Het toevoegen van extra bomen bleek ongewenst voor het ontwerp van de binnentuin. Eventuele aanvullende mogelijkheden liggen nog in de overkapping van wandelpaden of zitplaatsen maar ook daar wordt de 50 procentseis niet volledig mee gehaald.

Het convenant eist dat verder dat er maatregelen in het ontwerp worden opgenomen die schade door bodemdaling tegengaan en kosteneffectief zijn voor de levensduur van 60 jaar. De Omloop wordt echter gedeeltelijk gebouwd op kleigrond, waarbij in de toekomst een bodemdaling verwacht wordt tot 10 cm. Om concreet te maken hoeveel schade dit aan het project zou kunnen opleveren en wat kosteneffectieve maatregelen zijn, is nader onderzoek noodzakelijk. In het convenant wordt hier geen verdere duidelijkheid over verschaft.