KAN-ambities een kop en een staart geven - KAN bouwen

KAN-ambities een kop en een staart geven

Verslag van de bijeenkomst van de themagroep ‘Routekaart KAN in je bouwproces’ op 14 november 2024 in de Metaal Kathedraal in Utrecht – door Henk Bouwmeester

Hoe maak je ambities op het gebied van natuur en klimaatadaptatie bespreekbaar voor klanten, samenwerkingspartners en collega’s? Hoe maak je prestaties op dit gebied meetbaar? In de themagroep ‘KAN in je bouwproces’ bespreken we instrumenten waarmee bouwpartijen ambities concreet maken en in het bouw- en ontwikkelingsproces kunnen borgen. In deze bijeenkomst: de Klimaateffectscan (BAM) en het Impact Framework (Amvest).

Klimaateffectatlas
De Klimaateffectscan van BAM en het Amvest Impact Framework maken beide gebruik van de Klimaateffectatlas. Deze atlas is een openbaar toegankelijke database die wordt beheerd door de Stichting Climate Adaption Services, in opdracht van het ministerie van I&W. De Stichting CAS voedt de database met input van verschillende kennisinstellingen en adviesbureaus. Enkele keren per jaar krijgt de atlas een update. Wanneer het KNMI nieuwe klimaatverwachtingen openbaar maakt, wordt een grootschalige update gemaakt. De waardes die bij de kaarten worden getoond, geven een indicatie van risico’s en effecten. Voor een precieze bepaling blijft een lokale analyse met experts noodzakelijk.

BAM: Klimaateffectscan
Op basis van de gegevens in de atlas heeft BAM de Klimaateffectscan ontwikkeld. Dit is een instrument waarmee ontwikkelaars binnen de BAM Groep een eerste indicatie kunnen krijgen van de klimaatthema’s die voor hun projectlocatie relevant zijn. Met deze scan geeft BAM invulling aan haar duurzaamheidstrategie: ‘Building a sustainable tomorrow’. “De Klimaateffectscan dient als gespreksstarter”, zegt Maarten Cannegieter (programmamanager Duurzaamheid bij de Koninklijke BAM Groep): “De scan is bedoeld om het verhaal concreet te maken, te vertellen en te delen met collega’s en klanten. De kaarten tonen risico’s op gebiedsniveau. Ze zijn minder geschikt om risico’s op gebouwniveau te benoemen.”

Zeven thema’s
In de Klimaateffectscan worden zeven thema’s uitgelicht: wateroverlast door neerslag, hoogteligging, hittestress, daling grondwater, bodemdaling, natuurbrandgevoeligheid en overstromingsrisico. Nadat een ontwikkelaar de locatiegegevens van een project heeft ingevoerd, wordt per thema een kaartbeeld gegenereerd met daarbij een samenvatting van de risico’s en de mogelijkheden om risico’s te verkleinen. Inmiddels is voor meer dan 1.100 projectgebieden zo’n scan gemaakt, waaronder bijna 600 woningbouwprojecten. Cannegieter: “De scan is verplicht voor alle tenders waar we aan meedoen. Dat zijn er meer dan 400 per jaar. Als je de tendens inzichtelijk maakt, komt er een beweging op gang.” De risicoscan betreft nog niet het gebied met het ontwerp erbij: het gaat uit van de bestaande situatie. Het is dus een eerste stap.

Landgoed Wickevoort
Nanet Schaap (ontwikkelingsmanager bij AM; één van de ontwikkelbedrijven van BAM) laat zien hoe de scan een vervolg heeft gekregen in het plan voor Landgoed Wickevoort. Uitgaande van een scan is een ‘Klimaatwaaier’ gemaakt waarin een keur aan klimaatadaptieve maatregelen is opgenomen. Projectontwikkelaars verankeren de uitgangspunten vervolgens in contractvoorwaarden, bijvoorbeeld ten aanzien verhardingspercentages en een instandhoudingsverplichting. Verkoopmanagers verankeren de maatregelen in het contact met de klant, bijvoorbeeld met behulp van de ‘Toolkit Natuurinclusieve Tuin’.

Amvest Impact Framework
Een andere tool om ambities op het gebied van klimaat en natuur hard te maken, is ontwikkeld door Amvest. Deze ontwikkelaar en belegger wil bijdragen aan goed functionerende wijken, waar mensen lang en met plezier wonen: eerlijk wonen voor alle generaties. Om die ambitie waar te maken, moet je die “een kop en een staart geven”, zegt Irmine van der Geest (duurzaamheidsmanager bij Amvest): “Je kunt van alles roepen, maar als je de diepte in gaat, moet je het meetbaar maken.” In het Impact Framework is de concernambitie expliciet gemaakt in vijf thema’s, vijftien subthema’s en 48 doelstellingen. Op al die doelstellingen is een basis- en een plusniveau gedefinieerd. Voor iedere investeringsbeslissing moet een projectontwikkelaar zo’n impactanalyse maken. Van der Geest: “We gaan daarbij uit van het basisniveau. Je kunt als ontwikkelaar aangeven op welke punten je extra wilt scoren en je laat dan zien hoe je dat wilt doen.”

Fysieke klimaatrisico’s
Eén van de vijf thema’s is integrale duurzaamheid. Dit is overkoepelend over de vier andere thema’s en is uitgesplitst in drie subthema’s waaronder het subthema ‘fysieke klimaatrisico’s’: droogte, hittestress, wateroverlast en overstroming. Van der Geest: “Voor beleggers is dit thema al langer een issue. Je wilt locatiegevoelige risico’s van een portefeuille immers zo goed mogelijk in beeld hebben.” De methode om dit risico’s te bepalen is ingepast in het Amvest Impact Framework. Daarbij is tevens aansluiting gezocht bij de Klimaateffectatlas (van Stichting Climate Adaptation Services) en het framework Climate Adaptive Buildings (van Dutch Green Building Council). Van der Geest: “Het is belangrijk dat we allemaal dezelfde uitgangspunten hanteren. We moeten dezelfde taal spreken.”

Impact scan
Voor ontwikkelaars is op basis van het framework een do-it-yourself handleiding gemaakt waarmee een impactscan voor portefeuilles of locaties kan worden gemaakt. Van der Geest: “Het is de bedoeling dat iedere ontwikkelaar en belegger binnen Amvest dat zelf kan, zonder dat je steeds een adviseur moet inschakelen.” De scans worden vervolgens gebruikt bij objectanalyse en bij de inschatting van mogelijke schades. Van der Geest: “Zo’n scan is een eerste stap om daarover iets te zeggen, maar het is nooit de totale waarheid. Bij gebruik van de kaarten is het immers altijd belangrijk dat die actueel en fijnmazig zijn. Om op gebouwniveau iets over de risico’s te kunnen zeggen, moet je ook altijd de lokale situatie bekijken. Je moet blijven nadenken.”

Themagroep
Als je doelstellingen op het gebied van natuurwaarde en klimaatadaptatie meetbaar en bespreekbaar maakt, helpt dat om ambities in het proces te verankeren. Hiermee kan een ontwikkelaar een concreet aanbod doen in tenders, ambities borgen in het ontwikkelproces en hierover communiceren met alle in- en externe stakeholders.

In de themagroep ‘Routekaart KAN in je bouwproces’ bespreken we verschillende tools die hiervoor beschikbaar zijn. Dit was de tweede bijeenkomst. In de eerste bijeenkomst zijn de mogelijkheden van NL Greenlabel besproken. Het is de bedoeling op 10 maart 2025 een derde (en laatste) bijeenkomst van deze themagroep te organiseren.

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.