Integraal Ontwerpen voor Zomercomfort

Nu de zomers steeds warmer worden, is het essentieel om daarmee al in het ontwerp van gebouwen rekening te houden. Het ISSO-rapport 110820 Integraal Ontwerpen voor Zomercomfort biedt een integrale aanpak om oververhitting in gebouwen tegen te gaan. Het belang van inzicht in de warmtebalans van mens, gebouw en omgeving en een integrale aanpak worden daarbij benadrukt.

Oververhitting heeft niet alleen een negatieve invloed op het comfort, maar kan serieuze gezondheidsproblemen veroorzaken; hittestress, slaapstoornissen en gezondheidsproblemen zoals verhoogde agressie en vermoeidheid komen vaker voor tijdens warme periodes. Kwetsbare groepen, waaronder ouderen en chronisch zieken, lopen hierbij het grootste risico.

Om oververhitting in gebouwen tegen te gaan is een integrale aanpak essentieel. Het Rapport 110820 benadrukt daarom de noodzaak van een effectieve en duurzame benadering. Dit doet het rapport met het introduceren van vier hoofdstrategieën: de ‘Lagen van Koeling’.

• Het creëren van een koele (buiten)omgeving;
• Het weren van warmte;
• Passieve koeling;
• Energiezuinige actieve koelsystemen.

Deze vier lagen bevorderen een comfortabel en duurzaam binnenklimaat. Daarbij ligt de focus op passieve maatregelen, zoals schaduw door vegetatie, zonwering, thermische isolatie maar ook op innovatieve technieken zoals Phase Change Materials (PCM) en microklimatisering.

Zomernachtventilatie?
De voorgestelde maatregelen en hun combinaties worden onderbouwd door simulaties en praktijkonderzoek. Oplossingen zoals koeling via ventilatie, buitenzonwering en isolatie bewijzen hun waarde. Maar het rapport wijst ook de (toekomstige) beperkingen van sommige maatregelen aan, zoals zomernachtventilatie. Deze oplossingsrichting kan minder effectief worden door de stijgende nachttemperaturen als gevolg van klimaatverandering.

Pleidooi voor aanscherping regelgeving
Hoewel het rapport zich voornamelijk richt op ontwerprichtlijnen, behandelt het ook regelgeving. Op dit moment biedt de TOjuli-eis de enige wettelijke bescherming tegen oververhitting. Deze eis geldt op dit moment alleen voor nieuwbouwwoningen en biedt slechts een basisaanpak. Het rapport pleit voor een uitbreiding en aanscherping van regelgeving om gebouwen hittebestendig te maken. Daarbij gaat de keuze naar een brede aanpak die bouwtechnische, installatietechnische en gedragsmatige aspecten omvat.

Rol van bewoners
Ook het gedrag en handelingsperspectief van bewoners speelt een rol bij het ontstaan van oververhitting. Als we ramen niet kunnen openen vanwege zorgen voor onze veiligheid dan vermindert dit de effectiviteit van passieve koeling. Ontwerpers moeten daarom rekening houden met gebruiksgemak, veiligheid en flexibiliteit.

Uiteindelijk is het belangrijk, zo stelt het rapport, dat we inzicht hebben in de warmtebalans van mens, gebouw en omgeving. Zoninstraling, ventilatie en isolatie beïnvloeden hoe warmte wordt opgenomen, verspreid en afgevoerd. Deze inzichten moeten samenkomen bij het ontwerpen van gebouwen die bestand zijn tegen oververhitting.

Het ISSO-rapport Integraal Ontwerpen voor Zomercomfort is verkrijgbaar op BouwZo. Heeft jouw bedrijf geen BouwZo licentie? Dan is dit rapport te koop voor 107 euro.